Mõ, Mõ sừng trâu

4.2. NHẠC KHÍ TỰ THÂN VANG 
4.2.1. NHẠC KHÍ TỰ THÂN VANG GÕ

1-Giới thiệu sơ lược:

õ là nhạc khí tự thân vang của Dân tộc Việt và nhiều Dân tộc Việt Nam.

2-Xếp loại:

õ là nhạc khí tự thân vang gõ phổ biến tại Việt Nam, đồng thời ở một số nước khác ở Châu Á cũng có, không rõ nguồn gốc từ dân tộc nào.

3-Hình thức cấu tạo:

õ thường được làm bằng gỗ với nhiều kích thước và nhiều hình thù khác nhau: chia ra nhiều cỡ to nhỏ khác nhau:

Mõ cỡ to: hình cá trám, to như cột nhà, dài khoảng 1m, treo ở điểm làng: loại hình cầu dẹt dùng trong nhà chùa, cỡ rất to, đường kính khoảng 80cm,

Mõ cỡ nhỏ: là một thứ ống hơi cong, đường kính 3cm hai đầu kín, thân có khe hở thường làm bằng gốc tre già nạo rỗng lồng ở giữa đều có khoét hình lòng máng.

Mõ sừng trâu: được làm bằng sừng trâu dày, loại sừng hình cong tiếng mới đẹp và vang.

4-Màu âm:

m thanh của Mõ giòn, ấm vang. Âm thanh của Mõ sừng trâu to, khỏe, vang, đượm màu sắc rừng núi.

Ví dụ:Mõ (418-vn2a)

5-Kỹ thuật diễn tấu:

hi sử dụng, một tay để Mõ nằm trong lòng (bàn tay) một tay cầm dùi gõ lên thân Mõ. Công dụng chính của Mõ là cầm nhịp cho điệu hát và cho toàn Ban phụ họa. Do đó đánh Mõ chỉ có một lối là gõ rất đều từng tiếng. Tuy nhiên âm sắc của nó cũng hòa hợp vào âm sắc chung của các nhạc khí khác để tạo nên một âm sắc tổng hợp.

Ví dụ:Mõ (419-01a)

Ví dụ:Mõ sừng (420-04a)

Ví dụ:Mõ (421-05a)

Ví dụ:Mõ sừng (422-sung01a)

Ví dụ:Mõ (423-vna)

6- Vị trí Mõ trong các Dàn nhạc:

õ sử dụng trong Dàn nhạc Sân khấu Tuồng, Chèo, trong Dàn Bát Âm. Mõ được dùng trong nhà chùa điểm nhịp cho tụng kinh, trong đời sống hằng ngày mõ làm nhịp vụ thông tin. Mõ Sừng trâu tham gia trong Dàn nhạc Tuồng, Dàn nhạc Lễ đặc biệt, Mõ sừng trâu được sử dụng trong Dàn Ðại nhạc của Cung Ðình, với những tiếng Tù Và bằng sừng trâu, ngà voi, vỏ ốc biển, nghe rất hùng tráng.

7-Những nhạc khí tương tự ở Ðông Nam Á và các nước:

Indonésia có Kentongan là loại Mõ bằng gỗ như loại Mõ làng của ta và Klélékan là Mõ tre dùng để báo động.Temple Blocks là loại Mõ của Trung Quốc.