AIROPHONIC MUSICAL INSTRUMENTS - NHẠC KHÍ HƠI
CHAPTER III
Airophonic musical instruments are very unique in the treasure Vietnamese musical instruments. They are absolutely not less unique tan those of chordophonic musical instruments of plucking branch and bowing branch. They has a long history. The figures of musicians with Khèn flute used to be carved on the surface of Bronze Drum. It can prove that there existed Khèn - one of multi-sound airophonic musical instruments made by fixing several tubes together. Khèn can play symphony and in concert performance. There are other airophonic musical instruments such as transversal flute and vertical flute. Relying on the historical and archeological items and documents, we can take for granted that airophonic musical instrumentsappeared in Vietnam in the tenth century.
Trong kho tàng nhạc khí dân tộc Việt Nam, nhạc khí hơi rất phong phú và độc đáo không kém các nhạc khí Dây Gảy hoặc Dây Kéo. Nhạc khí Hơi đã có một lịch sử rất lâu đời, trên tang Trống Ðồng ngày xưa cách đây vài ba nghìn năm lịch sử, đã có chạm khắc những hình người thổi khèn. Ðiều đó cho thấy ngay từ thời gian ấy đã có những chiếc Khèn, một nhạc khí thổi hơi đa thanh do nhiều ống ghép lại, Khèn có thể thổi giai điệu và những hòa thanh nhất định. Các nhạc khí thổi hơi khác như ống Sáo, Tiêu... qua các hiện vật, tài liệu để lại chúng ta đã thấy những nhạc khí Hơi này đã xuất hiện tại Việt Nam ngay từ thế kỷ thứ X.
In the archeololgical items of Hùng Vương Age, we can find airophonic musical instruments such as Khèn, transversal and vertical flutes. On the old stone at the bottom of the big pillar in Phật tích pagoda, the image of vertical flute was carved in the picture of eight musical instruments orchestra. Vertical flute is one of the necessary musical instruments in Ðường thượng Chi Music and Huyền Music Orchestras of Hậu lê and Nguyễn Dynasties (According to Prof. Tô Vũ - "Traditional and Modern Musical Instruments - Magazine of Art" No.2, 1974)
Traditional airophonic musical instruments include ytransversal flute, vertical flute and Kèn . These instruments take advantage of echo sound to manipulate various timbres, from soft to strong sound. This is considered one of very traditional characteristics of performance techniques. Airophonic musical instruments play rather important role in Vietnamese ways of living. It is very popular and familiar in Vietnamese lifestyle. There was one proverb saying "Sống dầu đèn, chết Kèn trống" (roughly translated by living with lamp and oil; death with oboe and drum). Kinh ethnic group often use Bầu oboe for Gods worship at pagodas or in funerals. It is the reason why Bầu oboe is also called funeral oboe.
Trong các di vật khảo cổ thuộc Thời kỳ Hùng Vương, chúng ta đã nhìn thấy những nhạc cụ hơi như Khèn, Sáo. Trên bệ đá chân cột Chùa Phật tích người ta đã thấy ống Tiêu trong Dàn nhạc tám cây, Tiêu đã được tham gia ở Ðường thượng Chi nhạc và nhóm Nhạc Huyền ở các triều Hậu lê và Nguyễn (Tô Vũ - Nhạc khí tính dân tộc và hiện đại- Tạp chí Nghiên cứu Nghệ thuật, số 2-1974). Nhạc khí dân tộc thổi hơi có từ ống Sáo ngang, ống Tiêu đến cây Kèn, các nhạc khí Hơi phát huy ưu thế về độ vang thể hiện màu sắc âm thanh phong phú, từ sắc thái nhẹ êm đến hùng mạnh thể hiện rõ nét tính dân tộc trong cách phát âm, luyến tiếng... Nhạc khí hơi đã có tác dụng nhất định trong đời sống xã hội người Việt Nam, là nhạc khí rất quen thuộc và gần gũi trong nhiều sinh hoạt của người Việt như Tục ngữ có câu: " Sống dầu đèn, chết Kèn trống". Người Kinh thường sử dụng Kèn Bầu (còn gọi là Kèn Bóp, Kèn Loa) cho việc cúng tế ở đình chùa, ma chay nên còn gọi Kèn Bầu là Kèn đám ma.
Through such a long developing history, airophonic musical instruments have defined its important role and position. They are solo played, concert played in orchestras; esp. in Integrated Orchestra of Traditional Music, Traditional Orchestra of Chamber Music and Renovated Opera Orchestra or Specialized Orchestra of Airophonic Musical Instruments Membranophonic and Musical Instruments of Beating Branch and Idiophonic Musical Instruments
Qua quá trình phát triển, các nhạc khí Hơi Việt Nam đã khẳng định vai trò và vị trí của mình: được sử dụng trong các thể loại từ độc tấu đến hòa tấu với dàn nhạc, đặc biệt trong các Dàn nhạc Dân tộc Tổng hợp, Dàn nhạc Giao hưởng Dân tộc và các Dàn nhạc Sân khấu hay Dàn nhạc chuyên về Bộ Hơi, Bộ Màng rung và Tự thân vang.